KIERUNKOWSKAZ - przepisy i zasady stosowania
autor: inż.Stanisław Kwartnik

I.Przepisy PoRD określające stosowanie kierunkowskazu:
Art. 18.
1. Kierujący pojazdem, zbliżając się do oznaczonego przystanku autobusowego (trolejbusowego) na obszarze zabudowanym, jest obowiązany zmniejszyć prędkość, a w razie potrzeby zatrzymać się, aby umożliwić kierującemu autobusem (trolejbusem) włączenie się do ruchu,
jeżeli kierujący takim pojazdem sygnalizuje kierunkowskazem zamiar zmiany pasa ruchu lub wjechania z zatoki na jezdnię.
2. Kierujący autobusem (trolejbusem), o którym mowa w ust. 1, może wjechać na sąsiedni pas ruchu lub na jezdnię dopiero po upewnieniu się, że nie spowoduje to zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Art. 18a.
1. Kierujący pojazdem, zbliżając się do miejsca postoju autobusu szkolnego, jest obowiązany:
1) zatrzymać się, o ile kierujący tym autobusem podał sygnał zatrzymania;
2) zmniejszyć prędkość, a w razie potrzeby zatrzymać się, aby umożliwić kierującemu tym autobusem wjazd na jezdnię lub sąsiedni pas ruchu, o ile sygnalizuje on zamiar wykonania takiego manewru.
2. Kierujący autobusem szkolnym w sytuacji, o której mowa w ust. 1, może wjechać na sąsiedni pas ruchu lub jezdnię dopiero po upewnieniu się, że nie spowoduje to zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Art. 22.
5. Kierujący pojazdem jest obowiązany zawczasu i wyraźnie sygnalizować zamiar zmiany kierunku jazdy lub pasa ruchu oraz zaprzestać sygnalizowania niezwłocznie po wykonaniu manewru.
Art. 23.
1. KierujÄ…cy pojazdem jest obowiÄ…zany:
1) przy wymijaniu zachować bezpieczny odstęp od wymijanego pojazdu lub uczestnika ruchu, a w razie potrzeby zjechać na prawo i zmniejszyć prędkość lub zatrzymać się;
2) przy omijaniu zachować bezpieczny odstęp od omijanego pojazdu, uczestnika ruchu lub przeszkody, a w razie potrzeby zmniejszyć prędkość; omijanie pojazdu sygnalizującego zamiar skręcenia w lewo może odbywać się tylko z jego prawej strony;
Art. 24.
1. Kierujący pojazdem jest obowiązany przed wyprzedzaniem upewnić się w szczególności, czy:
1) ma odpowiednią widoczność i dostateczne miejsce do wyprzedzania bez utrudnienia komukolwiek ruchu;
2) kierujÄ…cy, jadÄ…cy za nim, nie rozpoczÄ…Å‚ wyprzedzania;
3) kierujący, jadący przed nim na tym samym pasie ruchu, nie zasygnalizował zamiaru wyprzedzania innego pojazdu, zmiany kierunku jazdy lub zmiany pasa ruchu.
...
5. Wyprzedzanie pojazdu lub uczestnika ruchu, który sygnalizuje zamiar skręcenia w lewo, może odbywać się tylko z jego prawej strony.
9. Dopuszcza się wyprzedzanie w miejscu, o którym mowa w ust. 7 pkt 3(czyli: na skrzyżowaniu, z wyjątkiem skrzyżowania o ruchu okrężnym lub na którym ruch jest kierowany.), pojazdu sygnalizującego zamiar skręcenia, pod warunkiem że kierujący nie wjeżdża na część jezdni przeznaczoną do ruchu w kierunku przeciwnym.

---

II. Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać kierunkowskazy są określone w Dz.U. 2003 nr 32 poz. 262
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia.
"isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20030320262

Barwa - żółta samochodowa.
1) powinny migać z równomierną częstotliwością 90 ± 30 cykli na minutę, czyli 1 do 2 razy na sekundę (średnio 3 razy na 2 s)).
2) włączenie świateł powinno nastąpić z opóźnieniem nie większym niż 1 s, a pierwsze wyłączenie z opóźnieniem większym niż 1,5 s od uruchomienia przełącznika kierunkowskazów.
3) w przypadku uszkodzenia, innego niż zwarcie, jednego ze świateł, pozostałe muszą migać, ale częstotliwość może różnić się od wymaganej.

---

III. Kierunkowskaz jest podstawowym urządzeniem w pojeździe samochodowym umożliwiającym wzajemne porozumiewanie się między uczestnikami ruchu drogowego.

Jego stosowanie określają dwa przysłówki:
1. zawczasu tzn tak, aby dać innym uczestnikom czas na zorientowanie się, czas na adekwatną reakcję do nowej sytuacji.
Ten minimalny czas można określić jako 1 s opóźnienia włączenia + 3 s na min. 3 cykle zaświecenia kierunkowskazu = 4 sekundy.

W zależności od rozwijanej prędkości pokazanie kierunkowskazem zamiaru wykonania manewru powinno nastąpić wcześniej niż:
- przy prędkości 50 km/h - 55 m
- przy prędkości 70 km/h - 78 m
- przy prędkości 90 km/h - 100 m
- przy prędkości 120 km/h - 133 m
- przy prędkości 140 km/h - 155 m
przed zamierzonym działaniem aby można było uznać, że było zawczasu.
Zauważmy, że musi to być odległość w metrach większa niż cyfra określająca prędkość w km/h.

2. wyraźnie - to oznacza, aby nie wprowadzić innego uczestnika ruchu drogowego w błąd, taki błąd, którego skutkiem mogłaby być bezpośrednie zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego, kolizja, wypadek, potrącenie.
Te przysłówki muszą być spełnione łącznie.
Kierunkowskaz musimy wyłączyć każdorazowo po wykonaniu manewru.
Kierunkowskazem pokazujemy zamiar - wykonanie zamiaru może być dopiero po sprawdzeniu możliwości.

---

IV. Niedopuszczalne jest obserwowane "oszczędzanie na kierunkowskazach" np. opóźnione włączanie, włączenie w trakcie wykonywania manewru, a nawet po :) ...
Kierunkowskazem pokazujemy zawczasu i wyraźnie zamiar:
- zmiany pasa ruchu - tego oznakowanego i tego nieoznakowanego też!
Stąd każdy zamiar zmiany położenia pojazdu względem prawej krawędzi jezdni (krawężnik, linia krawędziowa ciągła, przerywana, styk jezdni z poboczem...) musi być sprawdzany i pokazywany kierunkowskazem.
Jest to też właściwe, bezpieczne i konieczne zachowanie wobec praktycznego wyprzedzania przez rowerzystów z lewej, prawej strony a przez motocyklistów z lewej strony. W ruchu drogowym mamy poruszać się możliwie blisko prawej krawędzi jezdni (bez blokowania miejsca na wyprzedzanie dla rowerzystów!).

Kierunkowskazem pokażemy swój zamiar włączenia się do ruchu związany z oddaleniem się od prawej krawędzi jezdni.
Kierunkowskazem pokażemy zamiar wyłączenia się z ruchu, zjeżdżania do prawej krawędzi jezdni, zamiar zjechania z jezdni celem zatrzymania pojazdu.

Kierunkowskazem pokazujemy zawczasu i wyraźnie zamiar:
- zmiany kierunku ruchu na skrzyżowaniu i poza skrzyżowaniami.
BRAK kierunkowskazu OZNACZA zamiar dalszej jazdy prosto, zamiar równoległego poruszania się wg prawej krawędzi jezdni, zamiar poruszania się wyznaczonym pasem ruchu.
Brak kierunkowskazu uniemożliwia omijanie, uniemożliwia wyprzedzanie na skrzyżowaniach bez czynnej sygnalizacji świetlnej.

Pojazd, uczestnik ruchu, który sygnalizuje zamiar skręcenia w lewo może być wyprzedzany i omijany z prawej strony.
Analogicznie przy skręcaniu w prawo.
Pamiętamy: Zamiar - kierunkowskaz - to nie wszystko - potrzeba jeszcze obserwacji i ustępowania pierwszeństwa zgodnego z przepisami.
Pamiętamy: Nie wyprzedzamy pojazdu ze świecącym kierunkowskazem po stronie świecenia, gdyż "pachnie" to kolizją.

---

V. Kierunkowskaz a ruch okrężny.
Te w/w przepisy ogólne dotyczą też skrzyżowań o ruchu okrężnym.
Z uwagi na różnorodność rond, różnorodność skrzyżowań o ruchu okrężnym nie można i nie wolno próbować ustalić przepisów "tylko dla rond". Za każdym razem należałoby oceniać zasadność i zgodność z przepisami włączenia kierunkowskazu. Czy to jest "zawczasu i wyraźnie zamiar zmiany pasa ruchu lub kierunku jazdy"? Czy ten kierunkowskaz nie będzie źródłem powstania zagrożenia w ruchu - wtedy jego pokazanie jest zabronione wg art.3 PoRD. Z kolei jego pokazanie może ułatwiać komuś podejmowanie decyzji - można to robić w ramach nieutrudniania, nieblokowania ruchu innym jego uczestnikom - też. art.3.

Prawy kierunkowskaz przy opuszczaniu skrzyżowania o ruchu okrężnym będzie w większości sytuacji prawidłowym działaniem. Ułatwia wjazd zbliżającym i oczekującym pojazdom. Daje 50% informacji, druga informacja to wykręcane koła w stronę wyjazdu - jest to pożyteczne dla wjeżdżających.
Prawy kierunkowskaz podczas wjeżdżania w rondo oznacza zamiar wyjazdu pierwszym wyjazdem - nie stanowi problemu.
Lewy kierunkowskaz przy wjeździe ze skręcaniem w prawo technicznie się wyłączy - sens marny, ale "super mini rondach" przy wzajemnej widoczności wskazany.
Lewy kierunkowskaz przy wjeździe stycznym do okręgu, przy "kwadratowym rondzie" będzie potrzebny ... jako pokazanie zamiaru jazdy po ruchu okrężnym a nie na wprost.

VI. Nietypowe używanie kierunkowskazu:
a. kierunkowskaz - lewy - prawy - lewy jest czasem stosowany przez niektórych kierowców jako "dziękuję, przepraszam".
Nie powinno się używać do w/w celu świateł awaryjnych gdyż są kraje, gdzie jest to kategorycznie zabronione.
Światła awaryjne stosuje się do ostrzegania o nagłm nietypowym zatrzymywaniu się pojazdu.
Dziękowanie nie zawsze jest konieczne (nie ma potrzeby dziękowania za działanie kogoś zgodne z przepisami :)),
może być brak czasu na takie zabawy, może powstać nieporozumienie - niech tu decyduje rozwaga.
b. kierunkowskaz - lewy do pokazania zagrożenia na drodze podczas jazdy na światłach mijania w nocy.
c. kierunkowskaz - prawy jako zachęta do wyprzedzania dla "niecierpliwego" pojazdu z tyłu.

---

Nauka Jazdy Wadowice to filmy tras szkoleniowych w Wadowicach - to Å‚Ä…czenie teorii z praktykÄ…;

---

Egzaminowanie na kat.B prawa jazdy
Program szkolenia na prawo jazdy kat.B

---

---

---