WYPRZEDZANIE - widoczność - zagrożenia

inż. Stanisław Kwartnik

17.05.2013

Na podstawie ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym :

"Art.2 ust. 28) wyprzedzanie - przejeżdżanie (przechodzenie) obok pojazdu lub uczestnika ruchu poruszającego się w tym samym kierunku;"

"Art. 3.
1. Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani zachować ostrożność albo gdy ustawa tego wymaga – szczególną ostrożność, unikać wszelkiego działania, które mogłoby spowodować zagrożenie bezpieczeństwa lub porządku ruchu drogowego, ruch ten utrudnić albo w związku z ruchem zakłócić spokój lub porządek publiczny oraz narazić kogokolwiek na szkodę. Przez działanie rozumie się również zaniechanie.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do osoby znajdującej się w pobliżu drogi, jeżeli jej zachowanie mogłoby pociągnąć za sobą skutki, o których mowa w tym przepisie.
3. Jeżeli uczestnik ruchu lub inna osoba spowodowała jednak zagrożenie bezpieczeństwa ruchu drogowego, jest obowiązana przedsięwziąć niezbędne środki w celu niezwłocznego usunięcia zagrożenia, a gdyby nie mogła tego uczynić, powinna o zagrożeniu uprzedzić innych uczestników ruchu."
"Art. 24.
1. Kierujący pojazdem jest obowiązany przed wyprzedzaniem upewnić się w szczególności, czy:
1) ma odpowiednią widoczność i dostateczne miejsce do wyprzedzania bez utrudnienia komukolwiek ruchu;
2) kierujący, jadący za nim, nie rozpoczął wyprzedzania;
3) kierujący, jadący przed nim na tym samym pasie ruchu, nie zasygnalizował zamiaru
wyprzedzania innego pojazdu, zmiany kierunku jazdy lub zmiany pasa ruchu.
2. Kierujący pojazdem jest obowiązany przy wyprzedzaniu zachować szczególną ostrożność, a zwłaszcza bezpieczny odstęp od wyprzedzanego pojazdu lub uczestnika ruchu. W razie wyprzedzania roweru, wózka rowerowego, motoroweru, motocykla lub kolumny pieszych odstęp ten nie może być mniejszy niż 1 m.
3. Kierujący pojazdem jest obowiązany przy wyprzedzaniu przejeżdżać z lewej strony wyprzedzanego pojazdu, z zastrzeżeniem ust. 4, 5, 10 i 12.
4. Pojazd szynowy może być wyprzedzany tylko z prawej strony, chyba że położenie torów uniemożliwia takie wyprzedzanie lub wyprzedzanie odbywa się na jezdni jednokierunkowej.
5. Wyprzedzanie pojazdu lub uczestnika ruchu, który sygnalizuje zamiar skręcenia w lewo, może odbywać się tylko z jego prawej strony.
6. Kierującemu pojazdem wyprzedzanym zabrania się w czasie wyprzedzania i bezpośrednio po nim zwiększania prędkości. Kierujący pojazdem wolnobieżnym, ciągnikiem rolniczym lub pojazdem bez silnika jest obowiązany zjechać jak najbardziej na prawo w celu ułatwienia wyprzedzania. Przepisu nie stosuje się w przypadku, o którym mowa w ust. 12.
7. Zabrania się wyprzedzania pojazdu silnikowego jadącego po jezdni:
1) przy dojeżdżaniu do wierzchołka wzniesienia;
2) na zakręcie oznaczonym znakami ostrzegawczymi;
3) na skrzyżowaniu, z wyjątkiem skrzyżowania o ruchu okrężnym lub na którym ruch jest kierowany.
8. Dopuszcza się wyprzedzanie w miejscach, o których mowa w ust. 7 pkt 1 i 2, na jezdni:
1) jednokierunkowej;
2) dwukierunkowej na odcinku z wyznaczonymi pasami ruchu, pod warunkiem że kierujący nie wjeżdża na część jezdni przeznaczoną do ruchu w kierunku przeciwnym - w miejscu, gdzie jest to zabronione znakami na jezdni.
9. Dopuszcza się wyprzedzanie w miejscu, o którym mowa w ust. 7 pkt 3, pojazdu sygnalizującego zamiar skręcenia, pod warunkiem że kierujący nie wjeżdża na część jezdni przeznaczoną do ruchu w kierunku przeciwnym.
10. Dopuszcza się wyprzedzanie z prawej strony na odcinku drogi z wyznaczonymi pasami ruchu, przy
zachowaniu warunków określonych w ust. 1 i 7:
1) na jezdni jednokierunkowej;
2) na jezdni dwukierunkowej, jeżeli co najmniej dwa pasy ruchu na obszarze zabudowanym lub
trzy pasy ruchu poza obszarem zabudowanym przeznaczone są do jazdy w tym samym kierunku.
11. Zabrania się wyprzedzania pojazdu uprzywilejowanego na obszarze zabudowanym.
12. Kierujący rowerem może wyprzedzać inne niż rower powoli jadące pojazdy z ich prawej strony.

---

Wyprzedzanie jest bardzo niebezpiecznym manewrem na drodze zwłaszcza na drogach jednojezdniowych, dwukierunkowych po jednym pasie ruchu w każdym kierunku.
Ta konieczność przebywania podczas wyprzedzania na pasie do przeciwnego kierunku jazdy jest powodem zderzeń czołowych pojazdów, a każdy błąd w wykonaniu wyprzedzania może skończyć się tragicznie.

NIEZBĘDNA WIDOCZNOŚĆ

PRĘDKOŚĆ POJAZDU DO WYPRZEDZENIA w km/h	30		50		70		90
CZAS WYPRZEDZANIA (s)	6.6		8.8		11		13.1
PRĘDKOŚĆ KOŃCOWA (km/h)	53		80		108		135
DROGA WYPRZEDZANIA (m)	96		196		329		491
PRĘDKOŚĆ POJAZDU Z PRZECIWKA V (km/h)	30	60	50	80	70	100	90	120
JEGO DROGA PRZEBYTA W CZASIE WYPRZEDZANIA (m)	55	110	122	196	214	306	327	437
NIEZBĘDNA WIDOCZNOŚĆ DROGI DO PODJĘCIA DECYZJI O WYPRZEDZANIU (m)	151	206	318	392	543	635	818	928

WYNIK NA WYKRESIE:


WAŻNE I CIEKAWE:

NIEZBĘDNA WIDOCZNOŚĆ, podobnie jak ENERGIA KINETYCZNA,
jak DROGA HAMOWANIA WZRASTA WYKŁADNICZO
(TZN. NIELINIOWO) WRAZ Z KWADRATEM PRĘDKOŚCI.

ABY WYPRZEDZIĆ POJAZD JADĄCY O 20 km/h WIĘCEJ
POTRZEBA DWA RAZY (~ ) WIĘKSZEJ WIDOCZNOŚCI

POJAZD Z PRZECIWNEJ STRONY  PRZEKRACZAJĄCY PRĘDKOŚĆ O 30 km/h
WYMAGA KAŻDORAZOWO ZWIĘKSZONEGO POLA WIDOCZNOŚCI O 55 do 110 m

W razie wypadku trzeba będzie wykazać jakie środki podjęto w celu ratowania życia, zdrowia, mienia swojego i drugiego kierowcy.

W razie wypadku trzeba też udzielić pomocy medycznej poszkodowanym - na słowo "przepraszam" będzie wówczas za późno.

---

PRZYCZYNY, KTÓRE JUŻ SKOŃCZYŁY SIĘ ŚMIERCIĄ PRZY WYPRZEDZANIU:

1. Podejmowanie decyzji o wyprzedzaniu w miejscach i sytuacjach bez dostatecznej widoczności (teren pagórkowaty, dojazd do wierzchołka wzniesienia, na łukach niebezpiecznych zakrętów, przy mgłach, śnieżycach, ulewnych deszczach ... bezpośrednio przed i na przejściach dla pieszych, przejazdach rowerowych, kolejowych, skrzyżowaniach o ruchu niekierowanym ...);
2. Nieopanowanie pojazdu w końcówce wyprzedzania wobec znacznego zwiększenia prędkości i nieprzewidywalnego stanu jezdni w tym miejscu;
3. Brak czytelnego pokazywania pomocy dla bezpiecznego zakończenia niefortunnego wyprzedzania - np. zwalniania z odsuwaniem się do prawej.
4. Zaskoczenie (tzn niefortunne wyprzedzanie):

---

---

---